دهدارو | خرید آنلاین از داروخانه به سادگی هر چه تمام
سلامت دهان و دندان شما سرنخ‌هایی در مورد سلامت کلی شما ارائه می‌دهد. بسیار مهم است که بدانید مشکلات سلامتی در دهان شما می‌تواند بقیه بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین لازم است تا بیش از پیش برای آن اهمیت قائل شوید.
بیماری‌های دهان و دندان بار سلامتی زیادی را برای بسیاری از کشورها ایجاد می‌کند و افراد را در طول زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری‌ها باعث درد، ناراحتی، ظاهر نامناسب و حتی مرگ می‌شود. همچنین بیماری‌های مرتبط با دهان و دندان، عوامل خطر مشترکی با سایر بیماری‌های عمده غیرواگیر دارند.
ضمن آن که درمان بیماری‌های دهان و دندان گران است و معمولاً بخشی از پوشش بیمه قرار ندارد. با یادگیری بیشتر در مورد ارتباط بین سلامت دهان و دندان و سلامت کلی بدن می‌توانید از خود محافظت کنید.
آمار جهانی بیماری‌های مرتبط با دهان و دندان
تخمین زده می‌شود که بیماری‌های دهان تقریباً 3.5 میلیارد نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پوسیدگی در دندان‌های دائمی شایع ترین وضعیت سلامتی در سال 2017 عنوان شد. بیش از 530 میلیون کودک نیز از پوسیدگی دندان‌های شیری رنج می‌برند.
بیماری پریودنتال (لثه) شدید، که ممکن است منجر به از دست دادن دندان شود نیز بسیار شایع است و تقریباً 10٪ از جمعیت جهان به آن مبتلا هستند. سرطان دهان نیز یکی از سه سرطان شایع در برخی از کشورهای آسیایی و اقیانوسیه است.
عوامل موثر در ابتلا به بیماری‌های دهان، رژیم غذایی ناسالم سرشار از قند، استفاده از تنباکو و استفاده مضر از الکل است. اما خوشبختانه بیشتر بیماری‌های دهان و دندان تا حد زیادی قابل پیشگیری و در مراحل اولیه قابل درمان هستند.
چه ارتباطی بین سلامت دهان و دندان و سلامت کلی وجود دارد؟
مانند سایر نواحی بدن، دهان شما مملو از باکتری است که عمدتاً بی ضرر هستند. اما دهان نقطه ورود به دستگاه گوارش و تنفس شما است و برخی از این باکتری‌ها می‌توانند باعث بیماری شوند.
به طور معمول، دفاع طبیعی بدن و مراقبت‌های بهداشتی دهان و دندان، مانند مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن، باکتری‌ها را تحت کنترل نگه می‌دارد. با این حال، بدون رعایت بهداشت دهان و دندان، باکتری‌ها می‌توانند به سطوحی برسند که ممکن است منجر به عفونت‌های دهان مانند پوسیدگی دندان و بیماری لثه شوند.
همچنین، مصرف برخی داروها، مانند ضد احتقان‌ها، آنتی هیستامین‌ها، مسکن‌ها، دیورتیک‌ها و داروهای ضدافسردگی، می‌توانند جریان بزاق را کاهش دهند. بزاق غذا را می‌شوید و اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های دهان را خنثی می‌کند. بنابراین به محافظت از شما در برابر میکروب‌هایی که تکثیر و منجر به بیماری می‌شوند، کمک می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهد که باکتری‌های دهان و التهاب مرتبط با شکل شدید بیماری لثه (پریودنتیت) ممکن است در برخی از بیماری‌ها نقش داشته باشند. همچنین برخی بیماری‌ها مانند دیابت و HIV/AIDS می‌توانند مقاومت بدن را در برابر عفونت کاهش دهند و مشکلات سلامت دهان و دندان را شدیدتر کنند.
چه شرایطی را می توان با سلامت دهان مرتبط دانست؟
سلامت دهان و دندان شما ممکن است باعث ایجاد بیماری‌هایی از جمله موارد زیر شود:
- اندوکاردیت: این عفونت پوشش داخلی دریچه‌ها یا حفره‌های قلب (اندوکارد) معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها یا سایر میکروب‌ها از قسمت دیگری از بدن، مانند دهان، از طریق جریان خون پخش می‌شوند و به نواحی خاصی در قلب می‌چسبند.
- بیماری قلب و عروقی: اگرچه این ارتباط به طور کامل شناخته نشده است، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری قلبی، گرفتگی عروق و سکته ممکن است با التهاب و عفونت‌هایی که باکتری‌های دهان ایجاد می‌کنند مرتبط باشند.
- عوارض بارداری و زایمان: پریودنتیت با زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد مرتبط است.
- پنومونی: برخی از باکتری‌ها در دهان می‌توانند به ریه‌های شما کشیده شوند و باعث ذات الریه و سایر بیماری‌های تنفسی شوند.
شرایط خاصی نیز ممکن است بر سلامت دهان و دندان شما تأثیر بگذارد، از جمله:
- دیابت: دیابت با کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت، لثه‌های شما را در معرض خطر قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد بیماری لثه در بین افرادی که دیابت دارند شایع‌تر و شدیدتر است. تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که بیماری لثه دارند، کنترل سطح قند خونشان دشوارتر است. مراقبت منظم پریودنتال می‌تواند کنترل دیابت را بهبود بخشد.
- HIV/AIDS: مشکلات دهان، مانند ضایعات مخاطی دردناک، در افراد مبتلا به HIV/AIDS شایع است.
- پوکی استخوان: این بیماری ضعیف کننده استخوان با از دست دادن استخوان پریودنتال و از دست دادن دندان مرتبط است. برخی از داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند، خطر کمی برای آسیب به استخوان‌های فک دارند.
- بیماری آلزایمر: بدتر شدن سلامت دهان با پیشرفت بیماری آلزایمر دیده می‌شود.
سایر شرایطی که ممکن است با سلامت دهان مرتبط باشد شامل اختلالات خوردن، آرتریت روماتوئید، برخی سرطان‌ها و اختلال سیستم ایمنی است که باعث خشکی دهان (سندرم شوگرن) می‌شود.
به دندانپزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید و تغییرات در سلامت کلی خود بگویید، به خصوص اگر اخیراً بیمار شده‌اید یا بیماری مزمنی مانند دیابت دارید.
بیماری‌های دهان و دندان
اکثر بیماری‌های دهان و دندان عبارت از پوسیدگی دندان، بیماری‌های پریودنتال، سرطان‌های دهان، تظاهرات دهانی HIV، ترومای دهانی، شکاف کام و لب و نوما هستند. بیشتر بیماری‌های دهان و دندان تا حد زیادی قابل پیشگیری و در مراحل اولیه قابل درمان هستند.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان زمانی ایجاد می‌شود که پلاک روی سطح دندان ایجاد می‌شود و قندهای آزاد موجود در غذاها و نوشیدنی‌ها را به اسیدهایی تبدیل می‌کند که به مرور زمان دندان را از بین می برند. مصرف مداوم قندهای آزاد، قرار گرفتن ناکافی در معرض فلوراید و عدم حذف پلاک با مسواک زدن می‌تواند منجر به پوسیدگی، درد و گاهی از دست دادن دندان و عفونت شود.
بیماری پریودنتال (لثه)
بیماری پریودنتال بافت‌هایی را که هم اطراف دندان را احاطه کرده و هم از آن حمایت می کنند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری با خونریزی یا تورم لثه ها (ژنژیویت)، درد و گاهی اوقات بوی بد دهان مشخص می‌شود. در شکل شدیدتر، لثه می‌تواند از دندان و استخوان نگهدارنده جدا شده و باعث لق شدن و گاهی افتادن دندان‌ها شود. تخمین زده می‌شود که بیماری‌های پریودنتال شدید نزدیک به 10 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار دهد. علت اصلی بیماری پریودنتال، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از تنباکو است.
سرطان دهان
سرطان دهان شامل سرطان‌های لب، سایر قسمت‌های دهان و اوروفارنکس است. بروز جهانی سرطان‌های لب و حفره دهان 4 مورد در هر 100000 نفر برآورد شده است. با این حال، تنوع گسترده‌ای در سراسر جهان وجود دارد. سرطان دهان در مردان و در افراد مسن شایع‌تر است و به شدت بر اساس شرایط اجتماعی-اقتصادی متفاوت است.
در برخی از کشورهای آسیایی-اقیانوسیه، میزان بروز سرطان دهان در میان سه سرطان شایع‌تر قرار دارد. استفاده از تنباکو، الکل و آجیل آرکا (ففل کید) از علل اصلی سرطان دهان هستند. در آمریکای شمالی و اروپا، عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی عامل درصد فزاینده‌ای از سرطان‌های دهان در بین جوانان هستند.
چگونه می توانم از سلامت دهان خود محافظت کنم؟
برای حفظ سلامت دهان و دندان خود، بهداشت دهان و دندان را به طور روزانه رعایت کنید.
- دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز و هر بار به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. از یک برس نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
- روزانه نخ دندان بکشید.
- از دهانشویه برای پاک کردن ذرات غذا پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن استفاده کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و غذاها و نوشیدنی های شیرین را محدود کنید.
- مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یا در صورت ساییدگی تعویض کنید.
- برای معاینات و نظافت منظم دندانپزشکی برنامه ریزی کنید.
- از مصرف تنباکو خودداری کنید.
همچنین به محض بروز مشکل سلامت دهان با دندانپزشک خود تماس بگیرید. مراقبت از سلامت دهان و دندان سرمایه گذاری در سلامت کلی شماست.
ویتامین‌ها و مواد معدنی که به تقویت دندان‌ها کمک می‌کنند
رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می تواند به طور طبیعی مینای دندان را تقویت کند. همچنین می‌تواند از دندان‌های شما در برابر غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث فرسایش اسیدی می‌شوند محافظت کند.
ویتامین A
ویتامین A یک ماده مغذی کلیدی در حفظ سلامت لثه‌ها و همچنین ساخت مینای دندان است. بیشتر غذاهای حاوی ویتامین A به رنگ نارنجی هستند و به راحتی می توانید به یاد داشته باشید که سیب زمینی شیرین، طالبی و هویج همگی نیروگاه های ویتامین A هستند.
فسفر
فسفر نقش مهمی در سلامت دندان دارد زیرا به طور طبیعی از مینای دندان محافظت و آن را بازسازی می‌کند. بهترین منابع فسفر را می‌توان در غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ یافت.
ویتامین دی
ویتامین D اهمیت دو چندانی دارد زیرا نه تنها تراکم مواد معدنی را افزایش می‌دهد، بلکه به جذب، حمل و رسوب کلسیم در استخوان‌هایی که از دندان‌های شما حمایت می‌کنند نیز کمک می‌کند.
غذاهای غنی از کلسیم
کلسیم برای دندان‌های قوی و سالم ضروری است زیرا به بازسازی مجدد مینای دندان کمک می‌کند. مقدار سالمی از محصولات لبنی، سبزیجات برگدار و آجیل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
پروبیوتیک‌ها
هنگام در نظر گرفتن پروبیوتیک‌ها برای رمینرالیزاسیون، مهم است که سویه هایی را انتخاب کنید که به طور طبیعی در دهان تولید می‌شوند. به این ترتیب، بدون وارد کردن گونه‌های بالقوه مضر، باکتری‌های خوب را جایگزین می‌کنید.
به جای نوشابه یا آبمیوه آب بنوشید
نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه و آب میوه مینای دندان را از بین می‌برد که می‌تواند به زردی دندان‌ها کمک کند. آب یک انتخاب بسیار دوستدار مینای دندان است.
آب همچنان به عنوان نوشیدنی مورد علاقه پزشکان، متخصصان تغذیه و دندانپزشکان است. این نه تنها به طور طبیعی بدون قند است، بلکه به حذف مواد مضر از بدن نیز کمک می‌کند.
در صورت نداشتن مسواک، شستشوی دهان با آب ممکن است به کاهش دمینرالیزاسیون کمک کند. این تکنیک ممکن است به ویژه پس از خوردن غذاهای اسیدی یا شیرین مفید باشد.
شکر تصفیه شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید
شکر منبع اصلی غذایی برای باکتری‌هایی است که اسید مضر روی دندان‌های ما تولید می‌کنند. همچنین، بدون شک یک عامل کمک کننده در بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله دیابت، بیماری قلبی و سرطان است.
حذف شکر تصفیه شده از رژیم غذایی به کاهش شدید عرضه غذای باکتری ها کمک می کند. این به نوبه خود از دندان‌های شما در برابر باکتری‌های اسیدی مضر تولید شده محافظت می‌کند.
