دهدارو | خرید آنلاین از داروخانه به سادگی هر چه تمام
پیشگیری از سرماخوردگی فصلی
پیشگیری از سرماخوردگی فصلی؛ رویکرد علمی برای محافظت از سیستم ایمنی
مقدمه
سرماخوردگی فصلی یکی از شایعترین عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی است که با شروع تغییرات دمایی، افزایش رطوبت، تهویه نامناسب و کاهش عملکرد سیستم ایمنی، شیوع بیشتری پیدا میکند. اگرچه این بیماری معمولاً خفیف و خودمحدودشونده است، اما در صورت عدم پیشگیری مناسب، میتواند باعث کاهش عملکرد روزانه، اختلال در خواب، تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به عفونتهای ثانویه شود.
پیشگیری علمی از سرماخوردگی فصلی بر پایهٔ تقویت ایمنی، بهبود سبک زندگی، رعایت اصول بهداشتی و مصرف هوشمندانهٔ ریزمغذیها است.
عوامل مؤثر بر افزایش شیوع سرماخوردگی فصلی
مطالعات نشان میدهد عوامل زیر در افزایش احتمال ابتلا نقش دارند:
1) کاهش دمای محیط
هوای سرد باعث کاهش عملکرد مژکهای تنفسی و افزایش پایداری ویروسها در محیط میشود.
2) افزایش رطوبت و آلودگی هوا
آلودگی هوا التهاب مخاط بینی و گلو را افزایش داده و ورود ویروسها را سادهتر میکند.
3) تهویه ناکافی در فصل سرد
بستن پنجرهها برای جلوگیری از اتلاف انرژی، باعث تجمع ویروسها در محیط بسته میشود.
4) ضعف سیستم ایمنی
کمبود خواب، کمبود ویتامینها، تغذیه نامناسب و استرس از عوامل کلیدی تضعیف ایمنی هستند.
5) تماس بیشتر در فضاهای بسته
مدارس، ادارات و اماکن عمومی در فصل سرد بیشترین انتقال ویروسها را ایجاد میکنند.
راهکارهای علمی و اثباتشده برای پیشگیری از سرماخوردگی فصلی
1) تقویت سیستم ایمنی با ویتامینها و مواد معدنی
تقویت ایمنی خط اول دفاعی در برابر ویروسهای تنفسی است.
ویتامین C
-
نقش مستقیم در افزایش عملکرد گلبولهای سفید
-
کاهش مدت و شدت علائم
-
خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی
منابع: مرکبات، کیوی، فلفل دلمهای، مکملهای خوراکی
ویتامین D
-
یکی از مهمترین عوامل پایدارکنندهٔ ایمنی
-
اثبات شده که کمبود آن با افزایش عفونتهای تنفسی مرتبط است
منابع: نور خورشید، مکمل D3، ماهیهای چرب
روی (Zinc)
-
کاهش تکثیر ویروسها
-
کوتاه کردن دورهٔ بیماری
منابع: مکملها، گوشت، حبوبات، آجیل
ویتامین A و E
-
تقویت سد مخاطی در بینی و گلو
-
افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت
2) بهبود سبک زندگی برای افزایش مقاومت بدن
خواب کافی
کمتر از 7 ساعت خواب با افزایش 3 برابری خطر سرماخوردگی مرتبط است.
مدیریت استرس
استرس مزمن، سطح کورتیزول را بالا برده و عملکرد ایمنی را مختل میکند.
ورزش منظم
ورزش متوسط (نه شدید) باعث افزایش گردش خون و بهبود ایمنی میشود.
3) بهداشت تنفسی و پیشگیری محیطی
شستوشوی دستها
طبق مطالعات CDC، موثرترین راه پیشگیری از انتقال ویروسها است.
تهویهٔ مناسب
باز کردن پنجرهها بهصورت دورهای حتی در فصل سرد، تراکم ویروسها در محیط را کاهش میدهد.
استفاده از ماسک در محیطهای شلوغ
بهخصوص برای افراد حساس، سالمندان یا افراد دارای بیماریهای زمینهای.
4) تغذیهٔ مناسب برای افزایش مقاومت
مصرف میوه و سبزیجات
منابع غنی از آنتیاکسیدان، فلانوئید و ویتامین C.
مایعات کافی
مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی، دفاع طبیعی بدن را تقویت میکند.
پروتئین کافی
ایمنی بدن بدون دریافت پروتئین کافی دچار اختلال میشود.
5) نقش دمنوشها و طب مکمل
برخی گیاهان دارای اثرات ضدویروس یا ضدالتهاب هستند:
-
زنجبیل
-
آویشن
-
اکیناسه
-
بابونه
-
عسل و لیمو ترش
اگرچه این روشها درمان اصلی نیستند، اما اثر حمایتی دارند.
پیشگیری در گروههای پرخطر
برخی افراد باید با دقت بیشتری از خود مراقبت کنند، از جمله:
-
سالمندان
-
کودکان
-
افراد دارای نقص ایمنی
-
بیماران قلبی–ریوی
-
افرادی که کمبود ویتامین D دارند
-
افراد در معرض آلودگی هوا
برای این گروهها، استفاده از ویتامینها، تهویه مناسب و کاهش تماس در محیطهای آلوده اهمیت بیشتری دارد.
نقش آلودگی هوا در تشدید سرماخوردگی
آلودگی هوا یکی از بزرگترین عوامل افزایش عفونتهای تنفسی فصلی است.
تأثیرات آلودگی:
-
آسیب به سلولهای تنفسی
-
کاهش عملکرد سیستم ایمنی موضعی
-
افزایش التهاب در بینی و گلو
-
افزایش حساسیت به ویروسها
-
کاهش اثربخشی سد دفاعی مخاط
در چنین شرایطی مصرف ویتامین C، ویتامین D، آنتیاکسیدانها و روی نقش برجستهتری در پیشگیری دارد.
مکملهایی که نقش مؤثر در پیشگیری دارند
1) ویتامین C
بهویژه برای افراد در معرض آلودگی هوا.
2) ویتامین D3
پشتیبان اصلی ایمنی ذاتی.
3) روی
کاهش تکثیر ویروسهای تنفسی.
4) منیزیم
کمک به کاهش استرس و بهبود خواب.
5) پروبیوتیکها
تقویت میکروبیوم و بهبود عملکرد ایمنی.
همهٔ این مکملها باید با نظر پزشک یا مشاور داروخانه مصرف شوند.
جمعبندی
پیشگیری از سرماخوردگی فصلی یک فرآیند چندمرحلهای است که شامل تقویت سیستم ایمنی، رعایت بهداشت، مدیریت سبک زندگی، توجه به تغذیه و استفادهٔ اصولی از ویتامینها و مکملها است. آلودگی هوا نیز عامل مهمی در افزایش شیوع و شدت سرماخوردگی محسوب میشود که نیاز به رویکرد تغذیهای و مراقبتی دقیقتری دارد.
