جراحی آب مروارید
آب مروارید یا کاتاراکت بیشتر در افراد بالای 55 سال ایجاد میشود، اما گاهی اوقات در نوزادان و کودکان خردسال یا در نتیجه ضربه یا داروها رخ میدهد. معمولاً این بیماری در هر دو چشم ایجاد میشود، اما ممکن است یکی بدتر از دیگری باشد.
عدسی در داخل چشم پشت عنبیه، قسمت رنگی چشم، قرار دارد. به طور معمول، عدسی نور را روی شبکیه متمرکز میکند. شبکیه نیز تصویر را از طریق عصب بینایی به مغز می فرستد. بااین حال، اگر عدسی در اثر آب مروارید کدر شود، نور پراکنده میشود بنابراین عدسی دیگر نمیتواند آن را به درستی متمرکز کند. همین امر باعث مشکلات بینایی میشود. این لنز بیشتر از پروتئین و آب ساخته شده است. کدر شدن عدسی به دلیل تغییر در پروتئینها و فیبرهای عدسی اتفاق میافتد.
حدود 95 میلیون نفر در سراسر جهان به آب مروارید مبتلا هستند.این بیماری همچنان عامل اصلی نابینایی در کشورهای با درآمد متوسط و کم است. همچنین بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی،این بیماری عامل اصلی نابینایی در سراسر جهان است که تقریباً 51 درصد از آن را تشکیل میدهد. با پیشرفت تکنولوژی و تکنیکهای جراحی، جراحی آب مروارید به نوع با برش کوچک همراه با بهبود سریع بینایی، نتایج بصری خوب و حداقل عوارض در اکثر بیماران تبدیل شده است. با توسعه فناوری پیشرفته در لنزهای داخل چشمی، درمان ترکیبی آب مروارید و آستیگماتیسم یا پیرچشمی یا هر دو، همزمان امکان پذیر است.
برای آن که بدانید چه زمان نیاز به جراحی آب مروارید خواهید داشت، لازم است تااین بیماری را به خوبی بشناسید. در ادامه، میتوانید اطلاعات جامعی در مورداین بیماری کسب کنید.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید، ناحیهای ابری یا مات در عدسی طبیعی چشم است. بسته به اندازه و محل آن، میتواند بینایی طبیعی را مختل کند.در یک چشم سالم، عدسی پر از پروتئین شفاف است. هنگامی کهاین پروتئینها به هم می پیوندند و مات میشوند، علائمی مانند حساسیت به نور، دید تیره، تابش خیره کننده، اثراتهالهای در اطراف نورها، دوبینی در یک چشم، رنگهای محو، اختلال دید در شب و تغییر مکرر عینکایجاد میکنند.
چه چیزی باعث آب مروارید میشود؟
- تغییرات طبیعی پیری (بیشتر آب مرواریدها ازاین طریق تشکیل میشوند)
- جراحی قبلی چشم
- نوزادان ممکن است با آب مروارید مادرزادی متولد شوند.
انواع مختلف کاتاراکت چیست؟
سه نوع مختلف ازاین بیماری وجود دارد.
- آب مروارید اسکلروتیک هستهای:این نوع معمولا با افزایش سنایجاد میشود. آنها در قسمت مرکزی عدسی شکل میگیرند و به تدریج افزایش مییابند.
- آب مروارید قشری: میتواند در اثر افزایش عوامل خطر مانند دیابتایجاد شود.این نوع، از لبه عدسی شروع میشود و میتوان آن را به عنوان حرکت تدریجی به سمت مرکز توصیف کرد. نوع قشری همچنین میتواند به سرعت و در طی چند ماهایجاد شود.
- آب مروارید ساب کپسولی: میتواند در اثر مصرف داروهای استروئیدی، دیابت، اشعه یا نزدیک بینی شدیدایجاد شود.این نوع، در پشت عدسیایجاد میشود. میتواند دید را تار کند و دید در نور شدید را دشوار کند. فعالیتهایی مانند رانندگی، به خصوص در شب، میتواند به خصوص دشوار باشد.
اولین علائم ابتلا به آب مروارید چیست؟
در مراحل اولیه ممکن استاین موارد را تجربه کنید:
- تاری دید
- محو شدن رنگها
- دید ضعیف در شب
- تابش خیره کننده هنگام رانندگی در شب
- تابش خیره کننده در طول روز
- دوبینی
- نیاز به تعویض مکرر عینک
- مشکل در خواندن و تماشای صفحه گوشی تلفن همراه
- مشکل در تشخیص متن تلویزیون
آب مروارید در مراحل اولیه چگونه است؟
در یک چشم سالم، لنزها نور را روی نقطهای روی شبکیه متمرکز میکنند. این باعث دید واضح میشود. هنگام ابتلا به این بیماری، عدسی چشم، که در پشت عنبیه قرار دارد، به طور فزایندهای مانند شیشه مات کدر میشود و میتواند دید ابری به شما بدهد.
این بیماری معمولا از چه سنی شروع میشود؟
آب مروارید میتواند در هر سنی با توجه به نوع آن شروع شود، بااین حال، شایع ترین شکل – اسکلروتیک هستهای – در طول زمانایجاد میشود و به دلیل ماهیت آن عمدتا افراد بالای 65 سال را مبتلا میکند.
کاتاراکت چقدر سریع پیشرفت میکند؟
بسته به نوع، روند پیشرفت آب مروارید میتواند ماهها یا سالها طول بکشد. با افزایش سن، پیشرفت کاتاراکت در طول سالها بیشتر میشود، زیرا عدسی چشم در طول زمان سفت و زرد میشود. پیشرفت این بیماری همچنین میتواند تحت تأثیر سبک زندگی، دارو یا بیماری باشد.
آیا میتوانید آب مروارید را درآینه ببینید؟
هنگامی که این بیماری برای اولین بار تشکیل میشود، دیدن با چشم غیرمسلح دشوار خواهد بود، اما به مرور زمان و با پیشرفت بدون درمان، آب مروارید قابل مشاهده میشود و مانند یک لایه کدر روی چشم به نظر میرسد.
علائم آب مروارید زمانی که نیاز به جراحی وجود دارد
دراینجا برخی از علائمی وجود دارد که بهاین معنی است که ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید:
- دید ابری
- تغییرات در دید رنگ
- خیرگی در حین رانندگی
- مشکل در خواندن
- تغییر نسخه عینک با افزایش دفعات
- دوبینی یا شبح تصاویر (به خصوص اگر فقط در یک چشم قابل مشاهده باشد)
- نیاز تدریجی به نور بیشتر برای مطالعه
- مشکل دید در شب و افزایش حساسیت به نور
با افزایش وخامت کاتاراکت، دید تار میشود و ممکن است متوجه بدتر شدن علائم فوق شوید.
روشهای تشخیص کاتاراکت
آب مروارید را میتوان به راحتی توسط چشم پزشک یا اپتومتریست از طریق مشاوره و معاینه چشم تشخیص داد. شما نیاز به معاینه حرفهای چشم توسط چشم پزشک، بینایی سنج یا جراح دارید. اگر بتوان دید شما را تا حد قابل قبولی با عینک یا لنزهای تماسی اصلاح کرد، ممکن است دراین زمان از جراحی اجتناب شود. اگر از ضعف بینایی شما با اقدامات فوق قابل اصلاح نباشد و اگراین امر در فعالیتهای روزانه شما مانند رانندگی یا تماشای تلویزیون اختلالایجاد کند، ممکن است از جراحی بهره مند شوید.
جراحی شامل چه مواردی است؟
این جراحی برداشتن آب مروارید و قرار دادن یک عدسی مصنوعی به نام ایمپلنت لنز داخل چشمی (IOL) در چشم است. بیش از 90 درصد از بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند، بینایی خود را بهبود میبخشند.
آب مروارید در چه مرحلهای باید برداشته شود؟
این عمل را میتوان در هر مرحله از پیشرفت آن، انجام داد. قبل از جراحی نیازی به این نیست که آب مروارید برسد. اکثر مردم زمانی که تغییر در بینایی آنها شروع به ایجاد مشکلات در زندگی روزمره میکند، جراحی میکنند.
آیا هنگام جراحی کاتاراکت بیدار هستید؟
این عمل جراحی معمولاً حدود 15 دقیقه طول میکشد. اکثر افراد حدود دو ساعت بعد از بیمارستان به خانه میروند. این عمل تحت بی حسی موضعی انجام میشود، به این معنی که شما در طول عمل بیدار خواهید بود. بیشتر اوقات از قطره برای بی حسی چشم استفاده میشود. بعد از عمل باید چند هفته قطره را داخل چشم خود بریزید.
چگونه می توانم از بدتر شدن آب مروارید جلوگیری کنم؟
لیزر برای از بین بردن این بیماری استفاده نمیشود و هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تغییر رژیم غذایی، مصرف ویتامینها یا استفاده از قطرههای چشمی میتواند کاتاراکت را درمان کند.
برای جلوگیری از افزایش وخامت این بیماری، میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
- اطمینان از معاینه منظم چشم
- استفاده از عینک آفتابی در زیر نور خورشید
- کاهش مصرف الکل و سیگار
- مدیریت سایر مسائل بهداشتی مانند دیابت که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند
آیا این بیماری قابل پیشگیری است؟
تا به امروز هیچ روش اثبات شدهای برای پیشگیری از آب مروارید وجود ندارد. بسیار مهم است که معاینات چشمی منظم (هر دو سال یکبار برای بزرگسالان و سپس هر سال بعد از 50 سالگی) انجام شود زیرا شرایطی که ممکن است بر سلامت چشم شما تأثیر بگذارد، با افزایش سن، به طور فزایندهای رایج میشود.
عوامل خطر این بیماری عبارتند از:
- پیری
- دیابت
- چاقی
- جراحی یا جراحت قبلی چشم
- استعمال سیگار و سایر انواع دخانیات
- مصرف بیش از حد الکل
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
درمان دارویی برای آب مروارید ممکن است به زودی به واقعیت تبدیل شود
در حال حاضر این بیماری فقط با جراحی قابل درمان است. بااین حال، یک درمان پیشگامانه جدید برای آب مروارید نتایج آزمایشات آزمایشگاهی فوق العاده مثبتی داشته است. این تحقیق نشان میدهداین بیماری به زودی با دارو قابل درمان است.
نتایجاین مطالعه در 2 می 2022 در ژورنال معتبر Investigative Ophthalmology and Visual Science منتشر شد.
آب مروارید یک بیماری شایع چشمی است. در این مقاله به راهکارهای پیشگیری از آب مروارید و همچنین درمان آب مروارید اشاره شده است.
آب مروارید از جمله شایع ترین مشکلاتی است که افراد سالمند را به کلینیکهای چشم پزشکی میکشاند. آب مروارید در واقع جزئی از فرایند پیری در انسان بوده و نزدیک به 75 درصد افراد در سنین بالای 70 سال دچار آن میشوند. اگرچه آب مروارید در دسته موارد بیماری افراد مسن قرار میگیرد، ولی نوزادان و کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. در این مقاله از مجله پزشکی سلامتی دهدارو قصد داریم با استفاده از جدیدترین اطلاعات پزشکی راهکارهایی را برای پیشگیری از آب مروارید چشم ارائه کنیم؛ با ما همراه باشید.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید یک بیماری چشمی مربوط به عدسی است؛ در چشم سالم، عدسی باید شفاف باشد تا بتواند نور را به خوبی عبور داده و در فرایند بینایی کمک کند. به دلایل گوناگون مانند افزایش سن، سیگار کشیدن، کنترل نکردن قند خون در فرد مبتلا به دیابت، سابقه خانوادگی یا حتی مصرف برخی از دارو ها مانند کورتون ممکن است به مرور زمان عدسی چشم شفافیت خود را از دست بدهد که در آن زمان اصطلاحا گفته میشود که فرد به آب مردارید مبتلا شده است.
پیشرفت آب مروارید معمولا بسیار آهسته بوده و حتی ممکن است فرد هیچگاه متوجه تغییر در کیفیت بینایی خود نشود. با این حال، در برخی از بیماران مبتلا به آب مروارید، علائم به سرعت خود را نشان داده و فرد باید نگران از دست رفتن بینایی خود شود.
علائم آب مروارید
یک عدسی کدر شده در بیماری آب مروارید بینایی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد و با علائم زیر همراه خواهد بود:
- کاهش تدریجی بینایی: کاهش تدریجی بینایی از علائم آب مروارید چشم است که معمولا در افراد مسن در هنگام رانندگی در شب دیده میشود.
- بهتر شدن موقتی دید نزدیک: بهتر شدن موقتی دید نزدیک یکی از مهمترین علائم آب مروارید چشمی است. افراد به طور معمول با افزایش سن دچار پیرچشمی میشوند که بدون عینک مطالعه قادر به انجام کار های ظریف نخواهند بود؛ اما در مراحل اولیه آب مروارید دید نزدیک بیمار تا حد زیادی بهتر میشود به نحوی که حتی بدون عینک مطالعه به راحتی قادر به کتاب خواندن است. دلیل این امر کدر شدن عدسی و تغییر در میزان شکست نور نسبت به حالت طبیعی است که منجر به بهبود کاذب دید بیمار میشود؛ این شرایط به علامت second sight معروف میباشد.
- پخش شدن نورهای رنگی: پخش شدن نورهای رنگی یکی دیگر از نشانههای آب مروارید است که موجب تاری دید و تغییر در رنگ دید میشود.
جلوگیری از آب مروارید
همانطور که عنوان شد، آب مروارید چشم یک پدیده طبیعی است که با افزایش سن رخ خواهد داد. با این حال، برخی تغییرات در سبک زندگی و عادت روزانه میتواند به پیشگیری از آب مروارید کمک کند. این تغییرات عبارتند از:
ترک سیگار و الکل
سیگار کشیدن موجب کدر شدن پروتئینهای داخل عدسی و بنابراین آب مروارید میشود. مصرف بیش از حد الکل نیز باعث پیشرفت آب مروارید میشود. ترک سیگار و الکل برای جلوگیری از آب مروارید ضروری است.
کنترل بیمرای زمینههای
در صورتی که شما به بیماری زمینهای مستعد کننده برای آب مروارید مانند دیابت یا بیماری غده پاراتیروئید ( که موجب کاهش کلسیم خون میشود ) مبتلا هستید، پزشک توصیه اکیدی بر کنترل بیماری زمینهای شما خواهد داشت. افزایش میزان گلوکز خون در بیماری دیابت یا افزایش میزان گالاکتوز خون که به بیماری ارثی ” گالاکتوزمی ” معروف است از مهمترین عوامل پیشرفت آب مروارید به حساب میآیند.
انجام معاینات دوره ای چشم
انجام معاینات دوره ای چشم پزشکی به تشخیص سریع تر آب مروارید و درمان موفق تر منجر خواهد شد. بنابراین، هر چند وقت یکبار به چشم پزشک مراجعه کنید.
دوری از نور فرابنفش (UV)
دوری از نور فرابنفش (UV) با استفاده از عینکهای آفتابی امکان پذیر است. نور فرابنفش نوع B ( UVB ) که از منابعی مانند خورشید یا جوشکاری ساطع میشود میتواند به شدت به چشم آسیب زده و باعث آب مروارید شود.
پیشگیری و درمان آب مروارید با تغذیه
دریافت ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های لازم از منابع گیاهی به ویژه سبزیجات و میوههای رنگی نیاز های سلولی را تامین میکند و فرایندهای وابسته به پیری مثل آب مروارید را به تعویق میاندازد.
مصرف طولانی مدت بعضی از دارو ها ممکن است آب مروارید را تشدید کند. کورتون یا گلوکوکورتیکوئید ها از این دسته هستند. با تغذیه مناسب اما تاثیر این داروها بر روی آب مروارید میتواند تا حد قابل توجهی کاهش یابد. با اینکه درمان آب مروارید با تغذیه به تنهایی امکان پذیر نیست اما یک رژیم غذایی مناسب که حاوی میزان کافی میوه،سبزیجات و غلات کامل باشد میتواند برای جلوگیری از آب مروارید بسیار مفید باشد.
پیشگیری و درمان آب مروارید با روغن زیتون
یکی از متداولترین سوالات در مورد آب مروارید چشم این است که آیا درمان آب مروارید با روغن زیتون امکان پذیر است؟ ویتامین A یک ریزمغذی بسیار مفید برای بینایی است و یک فنجان روغن زیتون 10 درصد از نیاز روزانه به این ویتامین را شامل میشود. بنابراین، ممکن است روغن زیتون برای پیشگیری از آب مروارید و بهبود نسبی آن مفید باشد اما با این حال، در صورتی که به آب مروارید مبتلا شده باشید بعید است که درمان آب مروارید با روغن زیتون برای شما کافی باشد و حتما باید از متودهای پزشکی برای بهبودی حداکثری شرایط خود استفاده کنید.
تشخیص و درمان بیماری آب مروارید
برای تشخیص آب مروارید، پزشک به راحتی با معاینه از پشت دستگاه چشم پزشکی متوجه کدورت عدسی و آب مروارید در فرد خواهد شد و سپس اقدامات بعدی را برای درمان انجام خواهد داد. تشخیص زودهنگام آب مروارید به خصوص برای نوزادان از اهمیت بالایی برخوردار است. آب مروارید در سن نوزادی میتواند نشانگر وجود اختلالات عروق مادرزادی در چشم و از آن مهمتر تومور داخل چشمی باشد و در صورتی که به موقع برای آن اقدام نشود منجر به تنبلی چشم خواهد شد.
در قدم اول پزشک ممکن است دید بیمار را با تجویز عینک طبی اصلاح کند. در صورتی که آب مروارید پیشرفت کند، جراحی آب مروارید ضرورت دارد.
در برخی از موارد مانند التهاب چشمی به دنبال آب مروارید شدید یا بیماری گلوکوم ( آب سیاه) به دنبال آب مروارید، که میتواند منجر به نابینایی بیمار شود، جراحی آب مروارید باید به صورت اورژانسی انجام شود.
روش های جراحی در آب مروارید
اساس جراحی های آب مروارید خارج کردن عدسی کدر شده و جایگزین کردن آن با یک عدسی مصنوعی است. تقریبا همه اعمال جراحی آب مروارید به دو روش انجام میشود؛ روش اول به روش داخل کپسولی و روش دوم به روش خارج کپسولی معروف است.
به دلیل عوارض کمتر، اکثر جراحی های آب مروارید در بزرگسالان به روش دوم یعنی خارج کپسولی انجام میشوند. در روش خارج کپسولی، عدسی کدر شده خارج و با یک عدسی مصنوعی داخل چشمی جایگزین میشود در حالی که کپسول عدسی قبلی بر جای خود باقی مانده و خارج نمیشود. اگرچه میزان موفقیت عمل جراحی آب مروارید بالا است ولی بسته به مهارت جراح و شرایط موجود ممکن است به ندرت عوارض قرنیه، شبکیه یا عفونت داخل چشمی برای بیمار ایجاد شود.
کلام آخر
آب مروارید چشم شرایطی است که اغلب با بالا رفتن سن در افراد بروز میکند؛ با این حال، این بیماری ممکن است در افراد جوانتر و حتی نوزادان نیز رخ دهد. ترک کردن سیگار و الکل، مراجعه مرتب به چشم پزشک و پیروی از یک رژیم غذایی سالم از بهترین راههای جلوگیری از آب مروارید هستند. معمولا از جراحی برای درمان قطعی آب مروارید استفاده میشود که در آن عدسی چشم با عدسی مصنوعی جایگزین خواهد شد. عمل جراحی آب مروارید در اکثریت قریب به اتفاق موارد با موفقیت همراه خواهد بود.
منابع :
mayoclinic.org
webmd.com