رفع آلودگی هوای خانه

عامل آلودگی هوای داخل خانه چیست؟

کیفیت هوای داخل خانه را عوامل زیر کاهش می‌دهند:

• اجاق گاز
• رطوبت و کپک موجود در هوا
• محصولات پاک کننده
• دود سیگار
• مونوکسید کربن

تصفیه هوای خانه از انواع آلاینده ها به یکی از دغدغه‌های مهم شهروندانی تبدیل شده است که در شهرهایی با هوای آلوده زندگی می‌کنند. اما پاک نگه داشتن هوای خانه به آن سادگی که به نظر می‌آید نیست. چرا که علاوه بر ورود آلودگی از بیرون، عواملی در خانه وجود دارد که هوا را آلوده می‌کنند. بنابراین آلودگی هوای خانگی بیش از آلودگی هوای بیرون است.

آلودگی ناشی از پخت و پز، رنگ دیوارها، چوب مبلمان، پرز فرش، شوره و مو حیوانات خانگی مانند سگ و گربه، عطر و بوها و… از جمله مواردی هستند که باعث کاهش کیفیت هوای خانه می‌شوند.

آلودگی هوای داخلی

در اداره ها، خانه‌ها و دیگر محیط‌های داخلی کیفیت پایین هوا می‌تواند موجب مشکلاتی برای سلامتی و بدتر شدن مشکلات بهداشتی موجود شود. آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا اخیرا آلودگی هوای محیط های داخلی را به عنوان یکی از پنج تهدید موجود در حوزه بهداشت عمومی رتبه بندی کرده است. آلودگی هوای محیط‌های داخلی حاصل از آزادسازی بخارهای شیمیایی و ذرات موجود در هوا مانند گرد وغبار و موجودات تک سلولی مثل ویروس‌ها و تک یاخته‌ها و… است. بیشتر اداره‌ها و خانه‌های جدیدی که نقشه‌های تنگ‌تری دارند از ورود هوای خارجی به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند و این باعث می‌شود که شرایط برای حضور آلاینده‌های خطرناک در محیط‌های داخلی آسان‌تر شود. انسان‌هایی که بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از وقتشان را در محیط‌های داخلی می‌گذارنند، در طولانی‌مدت در معرض آلودگی‌های هوای محیط داخلی قرار می‌گیرند.

آلودگی هوا می‌تواند در هر فضای محدودی محبوس شود، ولی گازهایی که از مواد ترکیبی یا مواد مصنوعی حاصل می‌شوند امروزه در ساختن یا مجهزکردن محیط‌های اداری و خانه‌ها استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند در بین فاکتورهای دیگر عامل چیزی شوند که به آن سندرم ساختمان بیمار می‌گویند. نشانگان بیماری ساختمان یا «سندرم ساختمان بیمار» ­به شرایطی در یک ساختمان گفته می‌شود که ساکنین آن نشانه‌هایی از بیماری‌هایی را دارا هستند که به سپری کردن زمان زیاد در آن ساختمان نسبت داده می‌شود، اما مصداق خاصی از بیماری را به سبب آن نمی‌توان نام برد. معمولاً وجود اشکال در گرمایش، تهویه و تهویه‌مطبوع از مهمترین عوامل ایجاد این بیماری می‌باشد. از دیگر عوامل می‌توان به خروج گازها از مواد ساختمانی استفاده شده در ساختمان، ترکیبات آلی فرار، کپک، خروج نامطلوب مولکول‌های ازون (تولید جانبی دستگاه‌های اداری)، مواد شیمیایی صنعتی و جریان هوای کم اتاق نام برد.

در عین حال بعضی افراد که تحت تاثیر (سندرم ساختمان بیمار)  قرار نمی‌گیرند از حساسیت بالایی نسبت به آلاینده ها برخوردارند که نشانه های آن شامل(سوزش چشم، بینی، گلو، حساسیت، آسم، تاری دید، سرگیجه، خستگی، سردرد، سوزش پوست، اختلالات دستگاه عصبی ودستگاه تنفس فوقانی و انباشتگی سینوس‌ها) می‌باشد.

اما معمولا به علت اشکال در سیستم گرمایش، تهویه مطبوع، خروج گاز از مصالح استفاده شده در ساختمان، کپک، خروج مولکول اوزون از دستگاه های جانبی اداری، مواد شیمیایی صنعتی وکم بودن جریان هوا در محیط به وجود می‌آید.

ترفندهایی برای رفع آلودگی هوای خانه

جهت رفع آلودگی هوای خانه به نکات زیر دقت کنید:

هر سال وسایل گازسوز را سرویس کنید

تمام وسایل گازسوز خانه شما باید سالی یک بار توسط یک فرد متخصص بررسی شود. این کار باعث می‌شود تا وسایل به درستی کار کنند و از عملکرد ایمن آنها اطمینان حاصل کنید. اگر برای مدت طولانی با اجاق گاز آشپزی می‌کنید، هر چند وقت یکبار پنجره‌ها را باز کنید تا هوا خوب تصفیه شود. مونوکسید کربن یک آلاینده اصلی هوا است که می‌تواند حتی کشنده باشد. وقتی سالی یکبار وسایل گازسوز را سرویس کنید، جلوی خطر احتمالی نشت گاز گرفته خواهد شد.

داخل منزل سیگار نکشید

یکی دیگر از آلاینده‌های موجود در هوای منزل دود سیگار می‌تواند باشد. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که برای رفع آلودگی هوای خانه می‌توانید انجام دهید این است که سیگار را ترک کنید یا حداقل آن را در داخل منزل نکشید. دود سیگار برای اشخاصی که در معرض آن هستند، حاوی بیش از ۴۰۰ ماده شیمیایی سمی است. با این وجود اگر فکر ترک سیگار در ذهن شما نیست، حداقل به هیچ عنوان آن را در محیط داخل منزل مورد استفاده قرار ندهید.

به طور مرتب پنجره‌ها را باز کنید

وقتی با مواد شیمیایی در حال تمیز کردن منزل خود هستید، بهتر است حتما پنجره‌ها را باز بگذارید تا آلودگی ناشی از مواد شیمیایی در محیط خانه تجمع نیابد و به این طریق به رفع آلودگی هوای خانه کمک شود. پس از نظافت منزل حتما هوا را تهویه کنید.

مراقب رطوبت و کپک باشید

بدیهی است که وقتی صحبت از رطوبت و کپک می‌شود، پیشگیری بهتر از درمان است. به طور مرتب خانه خود را از نظر نشتی لوله بررسی کرده و همیشه سقف و قاب پنجره خود را پس از بارندگی چک نمایید. رطوبت می‌تواند باعث رشد کپک در محیط شود. بنابراین اطمینان حاصل کنید که خانه شما خوب عایق‌بندی شده است و آشپزخانه و حمام به طور مداوم تهویه می‌شوند. اگر رطوبت در محیط شما وجود دارد، برای رفع عامل آن حتما اقدام نمایید.

با رنگ VOC کم منزل خود را رنگ کنید

آیا به فکر این هستید که اتاق یا خانه خود را رنگ کنید؟ دیوارهایی که تازه رنگ شده‌اند تا ماه‌ها مقدار کمی گاز از خود آزاد می‌کنند؛ حتی اگر به نظر کاملا خشک باشند و هیچ بویی هم از آنها منتشر نشود. این گازها ترکیبات آلی فرار یا VOCs هستند و می‌توانند حاوی مواد شیمیایی بسیار سمی مانند فرمالدئید و استالدهید باشند.

راهکار این است که از رنگ‌ها با VOC کم استفاده نمایید. هنگام رنگ‌ کردن منزل به منظور رفع آلودگی هوای خانه پنجره‌ها را باز کنید و هواکش را روشن نمایید. همچنین دقت داشته باشید که ظروف رنگ را در صورت باز بودن درب آنها در داخل منزل نگه ندارید.

محیط خانه را کمتر با فرش بپوشانید

فرش خیلی زیباست و بدون شک جلوه دل‌انگیزی به خانه شما خواهد بخشید. اما مشکل اینجاست که فرش مواد شیمیایی، گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی، کثیفی و باکتری‌ها را به دام می‌اندازد. حتی وقتی از جارو برقی استفاده می‌کنید، آلودگی‌ها در هوا معلق می‌شوند. برای جارو زدن فرش از جاروبرقی استفاده کنید که مجهز به سیستم HEPA است؛ یعنی می‌تواند ذرات بسیار ریز را هم به درون بکشد. هر چند وقت یکبار حتما فرش‌های خود را بشویید.

برای رفع آلودگی هوای خانه گرد و غبار را از بین ببرید

جهت رفع آلودگی هوای خانه مسلم است که باید گرد و غبار را از بین ببرید. آلرژی به گرد و غبار در واقع، آلرژی نسبت به کنه‌های موجود در گرد و غبار است. این کنه‌ها آفات میکروسکوپی هستند که در ملحفه‌ها، بالش‌ها و اثاث منزل زندگی می‌کنند. برای از بین بردن کنه‌های گرد و غبار در خانه به طور مرتب جاروبرقی بکشید و از بخارشوی استفاده کنید. بد نیست برای مبلمان از روکش‌های مقاوم در برابر گرد و غبار استفاده نمایید.

حیوانات خانگی را خارج از اتاق خواب نگهداری کنید

برای کاهش یا رفع آلودگی هوای خانه حیوانات خانگی خود را به اتاق خواب راه ندهید؛ به ویژه اگر به آلرژن‌های حیوانات خانگی حساسیت دارید. دو یا چند بار در هفته کف منزل و مبلمان را حتما تمیز کنید. دقت داشته باشید که شستن حیوانات خانگی و استفاده از دستگاه‌های تهویه هوا چندان نمی‌توانند چاره‌ساز باشند.

مراقب لباس‌هایی که به خشکشویی می‌دهید باشید

لباس‌هایی که تازه از خشکشویی می‌گیرید، بوی بسیار خوشایندی دارند اما حلال‌های خشکشویی می‌توانند برای تنفس سمی باشند. قبل از اینکه لباس‌هایی را که از خشکشویی گرفته‌اید، به داخل خانه بیاورید، برای مدتی آنها را در فضای باز بگذارید تا به رفع آلودگی هوای خانه کمک شود. در این صورت شانس ورود مواد شیمیایی به خانه به حداقل می‌رسد.

یک دستگاه تصفیه هوا بخرید

خاصیت گیاهان آپارتمانی فقط زیبایی نیست. این گیاهان می‌توانند فواید بسیاری را برای هوای داخل منزل داشته باشند. بر اساس یکی از مطالعات ناسا تعدادی از گیاهان تصفیه کننده هوا وجود دارند که می‌توانند محیط منزل را سم‌زدایی کنند. پیچک انگلیسی، گیاهان عنکبوتی و گل داوودی گزینه‌های خوبی هستند و در فیلتر کردن سموم نقش موثری دارند.

از آفت کش‌ها دوری کنید

آفت کش‌ها می‌توانند مواد شیمیایی مضر را وارد خانه کرده و عاملی برای آلرژی و آسم باشند. برای از بین بردن موجوداتی مثل سوسک بهتر است از راهکارهای دیگری به جز استفاده از سم‌کش‌ها استفاده نمایید.

دیگر روش‌ها برای رفع آلودگی هوای خانه

همچنین می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• برای کاهش رطوبت از یک رطوبت‌گیر یا دستگاه تهویه مطبوع کمک بگیرید
• جهت جلوگیری از جذب آفات، زباله‌ها را بپوشانید.
• استفاده از خوشبو کننده‌های هوا را در داخل منزل به حداقل برسانید.
• ملحفه را هر هفته با آب گرم بشویید.
• در حمام و آشپزخانه هواکش داشته باشید.

سخن آخر

برای رفع آلودگی هوای خانه راهکارهای زیادی وجود دارد که به آنها اشاره کردیم. اما بهترین اقدام این است که یک دستگاه تهویه هوا بخرید. خرید این دستگاه به ویژه به افرادی پیشنهاد می‌شود که بیماری‌هایی همچون آسم دارند یا از ناراحتی‌های قلبی رنج می‌برند. سعی داشته باشید دستگاهی تهیه کنید که مجهز به فیلتر هپا باشد.