بر اساس مطالعه جدید محققان دانشگاه میشیگان، بیش از 40 درصد از بازماندگان COVID-19 در سراسر جهان عوارض طولانی مدت پس از بهبودی دارند یا داشتهاند. بر اساس تعداد عفونتهای گزارششده در سراسر جهان تا اواسط اکتبر، این بدان معناست که بیش از 100 میلیون نفر نگرانیهای بهداشتی پایدار را تجربه کردهاند یا هنوز مشکلاتی را به دنبال عفونت کووید گزارش میکنند. طبق این تحقیق، به نظر میرسد اثرات سلامتی COVID-19 طولانی است و میتواند استرس قابل توجهی را بر سیستم مراقبت های بهداشتی وارد کند.
تیم تحقیقاتی، 40 مطالعه از 17 کشور را بررسی کردند که در رابطه با تجربیات بیماران مبتلا به کووید طولانی مدت بود. این مطالعات بیش از 886000 بیمار مثبت COVID-19 را شامل میشد.
به طور کلی، تیم تحقیقاتی دریافتند که شیوع جهانی “کووید طولانی مدت” حدود 43 درصد است. در بین بیمارانی که نیاز به بستری شدن داشتند، شیوع به 57 درصد افزایش یافت. محققان دریافتند این میزان در میان زنان 49 درصد و در میان مردان 37 درصد بود.
این نرخ همچنین بر اساس مکان متفاوت است، که بالاترین آن در آسیا با 49 درصد گزارش شده است. اروپا و آمریکای شمالی به ترتیب با 44 درصد و 30 درصد پس از آن قرار دارند.
بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی از 237 میلیون عفونت کووید-19 در سراسر جهان در اواسط اکتبر، بیش از 100 میلیون نفر هنوز پیامدهای سلامتی درازمدت ناشی از ویروس کرونا را تجربه میکنند یا قبلاً تجربه کردهاند.
شایعترین علامت در این مطالعه، خستگی بود که حدود 23 درصد از افراد مبتلا به مشکلات طولانی مدت را تحت تأثیر قرار داد. علائم دیگری مانند تنگی نفس، بی خوابی، درد مفاصل و مشکلات حافظه توسط 13 درصد افراد گزارش شده است.
این مطالعه احتمالاً همه موارد کووید طولانی مدت را ثبت نکرده است. علاوه بر این، برخی از بازماندگان COVID-19 ممکن است دچار عوارض و شرایط شدید دیگری مانند سندرم التهابی چند سیستمی در کودکان، بیماری مزمن کلیوی، بیماری قلبی و سندرم خستگی مزمن شوند.
عوارض پس از کرونا یا Long Covid چیست؟
اگرچه اکثر افراد مبتلا به COVID-19 در عرض چند هفته پس از بیماری بهبود مییابند، برخی از افراد شرایط پس از کووید را تجربه میکنند. شرایط پس از کووید، طیف وسیعی از مشکلات سلامتی جدید، بازگشتی یا مداوم است که افراد به مدت چهار هفته یا بیشتر، پس از آلوده شدن به ویروس SARS-COV2، تجربه میکنند.
حتی افرادی که علائم کووید-19 را در روزها یا هفتههای پس از ابتلا نداشتند، ممکن است به شرایط پس از کووید-19 مبتلا شوند. این شرایط میتواند به صورت انواع مختلف و ترکیبی از مشکلات، برای مدت زمان متفاوت ظاهر شوند. کارشناسان در سرتاسر جهان در تلاش هستند تا درباره اثرات کوتاه مدت و بلندمدت سلامت مرتبط با COVID-19، اطلاعات بیشتری جمعآوری کنند.
انواع علائم پس از کووید
این علائم ممکن است به اشکال مختلف بروز کنند. مدت ابتلای افراد به این شرایط نیز، در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. برخی علائم شناخته شده میتواند شامل موارد زیر باشد:
علائم جدید یا مداوم
برخی از افراد طیف وسیعی از علائم جدید یا مداوم را تجربه میکنند که ممکن است هفتهها یا ماهها پس از اولین آلوده شدن به ویروس کرونا، ادامه داشته باشد. برخلاف برخی از انواع دیگر بیماریهای پس از کووید که فقط در افرادی که بیماری شدید داشتهاند، بروز میکند؛ این علائم میتواند برای هر فردی، حتی در صورت ابتلا به نوع خفیف کووید 19، رخ دهد. افراد پس از بهبودی، معمولاً گزارش میدهند که ترکیبات مختلفی از علائم زیر را تجربه میکنند:
- مشکل در تنفس یا تنگی نفس
- احساس خستگی
- علائمی که پس از فعالیتهای فیزیکی یا ذهنی بدتر میشوند.
- مشکل در فکر کردن یا تمرکز که گاهی اوقات به عنوان “مه مغزی” شناخته میشود.
- سرفه کردن
- درد قفسه سینه یا معده
- سردرد
- ضربان سریع یا تپش قلب
- درد مفاصل یا عضله
- احساس سوزن سوزن شدن
- اسهال
- مشکلات خواب
- تب
- سرگیجه هنگام ایستادن (سبکی سر)
- راش
- تغییرات خلق و خو
- تغییر در بویایی و چشایی
- تغییرات در چرخه های قاعدگی
اثرات چند ارگانی کووید 19 (Multiorgan)
برخی از افرادی که به نوع شدید بیماری کووید-19 مبتلا شدهاند، اثرات چند عضوی یا شرایط خودایمنی را در مدت طولانیتری تجربه میکنند. علائم آن هفتهها یا ماهها پس از بیماری کووید-19 طول میکشد. اثرات چند عضوی میتواند بر بسیاری از سیستمهای بدن، از جمله قلب، ریه، کلیه، پوست و عملکرد مغز تاثیر بگذارد. شرایط خودایمنی زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی به اشتباه به سلولهای سالم بدن حمله میکند و باعث التهاب (تورم) یا آسیب بافتی در قسمتهای آسیبدیده بدن میشود.
برخی از افراد، بیشتر کودکان، سندرم التهابی چند سیستمی (MIS) را در طول یا بلافاصله پس از عفونت COVID-19 تجربه میکنند، اگرچه این شرایط نادر است. MIS وضعیتی است که در آن قسمت های مختلف بدن ممکن است ملتهب شوند. اگر فرد همچنان اثرات چند عضوی یا علائم دیگر را تجربه کند، MIS میتواند به شرایط پس از کووید منجر شود.
تفاوت اثرات بیماری کووید 19 و عوارض پس از بستری شدن در بیمارستان
بستری شدن در بیمارستان و بیماریهای شدید برای بیماریهای مرتبط با ریه، از جمله COVID-19، میتواند اثراتی مانند ضعف شدید و خستگی در طول دوره بهبودی ایجاد کند.
اثرات بستری شدن در بیمارستان همچنین میتواند شامل سندرم مراقبتهای پس از درمان (PICS) باشد، که به علائمی اشاره دارد که از زمان بستری شدن بیمار در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) شروع میشود و میتواند پس از بازگشت فرد به خانه نیز باقی بماند. این اثرات میتواند شامل ضعف شدید، مشکلات تفکر و قضاوت و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) باشد. PTSD شامل واکنشهای طولانی مدت به یک رویداد بسیار استرس زا است.
برخی از علائمی که ممکن است پس از بستری شدن در بیمارستان رخ دهد، مشابه برخی از علائمی است که افراد با علائم اولیه خفیف یا بدون علائم، ممکن است چندین هفته پس از COVID-19 تجربه کنند. تشخیص اینکه آیا آنها ناشی از اثرات بستری شدن در بیمارستان، اثرات طولانی مدت ویروس یا ترکیبی از هر دو هستند، میتواند دشوار باشد. این شرایط همچنین ممکن است با سایر اثرات مرتبط با همهگیری COVID-19، پیچیده شود. سلامت روان ناشی از انزوا، موقعیتهای اقتصادی منفی و عدم دسترسی به مراقبتهای بهداشتی برای مدیریت شرایط زمینهای، بخشی از این شرایط هستند. این عوامل هم بر افرادی که COVID-19 را تجربه کردهاند و هم بر افرادی که تجربه نکردهاند تأثیر گذاشته است.
شرایط کودکان و نوجوانان پس از ابتلا به کووید 19
فرددر هر سنی که مبتلا به کووید-19 بوده است، میتواند به شرایط پس از کووید-19 مبتلا شود. به نظر میرسد شرایط پس از کووید در کودکان و نوجوانان کمتر از بزرگسالان شایع است؛ اما این اثرات طولانی مدت، در کودکان و نوجوانان نیز رخ میدهد. مطالعات علائم طولانی مدت را در کودکان مبتلا به کووید-19 خفیف و شدید، از جمله کودکانی که قبلاً سندرم التهابی چند سیستمی در کودکان داشتند، گزارش کردهاند. مشابه علائم مشاهده شده در بزرگسالان، شایع ترین علائم گزارش شده عبارت از خستگی، سردرد، بی خوابی، مشکل در تمرکز، درد عضلات و مفاصل و سرفه هستند. خردسالان ممکن است در توصیف مشکلاتی که تجربه میکنند مشکل داشته باشند. اطلاعات در مورد شرایط پس از کووید در کودکان و نوجوانان محدود است. این امکان وجود دارد که علائم دیگری در گروه های سنی کمتر نیز وجود داشته باشد.
اقدامات لازم برای کودکان مبتلا به Long Covid
اگر فرزند شما به یک بیماری پس از کووید مبتلا باشد که بر توانایی او برای حضور در مدرسه، تکمیل تکالیف مدرسه یا انجام فعالیتهای معمولش تأثیر میگذارد، انجام اقداماتی میتواند مفید باشد. با مدرسه فرزندتان درباره تسهیلات احتمالی مانند زمان اضافی در آزمونها و زمانهای استراحت برنامهریزیشده در طول دوره صحبت کنید. مدیران مدرسه، مشاوران و مربی بهداشت مدرسه میتوانند با خانوادهها و پزشکان همکاری کنند تا برای کودکان مبتلا به شرایط پس از کووید، امکانات آموزشی ویژهای فراهم کنند. همچنین میتوانید برای فعالیتهای خارج از مدرسه نیز همین اقدامات را در پیش بگیرید.
پیشگیری از عوارض طولانی مدت کووید 19
بهترین راه برای پیشگیری از شرایط پس از کووید، پیشگیری از ابتلا به خود بیماری است. برای افرادی که واجد شرایط هستند، واکسینه شدن در اسرع وقت در برابر COVID-19 بهترین راه پیشگیری از ابتلاست و همچنین میتواند به محافظت از اطرافیان فرد نیز کمک کند.
توقف شیوع این بیماری همه گیر مستلزم رعایت موارد زیر است:
- در اسرع وقت، در دسترسترین واکسن کرونا را دریافت کنید.
- برای محافظت از خود و دیگران از ماسکی استفاده کنید که بینی و دهان شما را بپوشاند.
- فاصله 2 متری را از دیگرانی که با شما زندگی نمیکنند، حفظ کنید.
- از شرکت در تجمعات و حضور در فضاهای داخلی با تهویه ضعیف اجتناب کنید.
- دست های خود را مکرر با آب و صابون بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست از ضد عفونی کننده دست استفاده کنید.
- اگر هنوز به طور کامل واکسینه نشدهاید، با محافظت از خود و دیگران در برابر COVID-19 از عوارض طولانی مدت جلوگیری کنید.
رسانهها گزارش دادهاند که برخی از افراد مبتلا به بیماریهای پس از کووید گزارش کردهاند که علائم آنها پس از واکسینه شدن بهبود یافته است. اگرچه همچنان مطالعاتی برای تعیین اثرات واکسیناسیون بر شرایط پس از کووید مورد نیاز است.
در صورت ابتلا به شرایط طولانی مدت کووید، انجام چه اقداماتی لازم است؟
مراجعه به پزشک، بهترین اقدامی است که باید صورت پذیرد. پزشکان در مورد علائم و تأثیر آنها بر زندگی شما سؤال خواهد کرد.آنها ممکن است آزمایشاتی را پیشنهاد کنند تا بیشتر در مورد علائم شما بیابند و سایر مواردی را که میتوانند باعث آنها شوند را رد کنند.
ممکن است آزمایشات زیر پیشنهاد شوند:
- آزمایشات خون
- بررسی فشار خون و ضربان قلب
- رادیوگرافی قفسه سینه
درمان علائم پس از کووید 19
پزشک در مورد مراقبت و حمایتی که ممکن است نیاز داشته باشید با شما صحبت خواهد کرد. ممکن است در مورد نحوه مدیریت و نظارت بر علائم خود در خانه توصیههایی به شما داده شود. این توصیهها شامل تغذیه، تجویز دارو و مکملها نیز میشود. اگر علائم تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد، ممکن است به یک سرویس توانبخشی تخصصی یا خدماتی که در علائم خاص شما متخصص است، ارجاع داده شوید.
از افراد مبتلا به شرایط پس از کووید حمایت کنید
تجربه شرایط پس از کووید میتواند گیجکننده و خستهکننده باشد. فردی که در طولانی مدت احساس بیماری میکند، ممکن است احساس انزوا کند. هرکسی این شرایط را به طور متفاوتی تجربه میکند و ممکن است خواهان انواع مختلف حمایت یا حتی عدم حمایت باشد. برای تعیین مفیدترین قدم هایی که می توانید برای دیگران بردارید، ابتدا با دلسوزی گوش دهید و در مورد نیازهای آنها سؤال بپرسید.