رماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید

رماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی به بافت‌های خود حمله می‌کند. بیماری روماتیسم مفصلی موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود.

التهاب باعث می‌شود که مفاصل دردناک، داغ و متورم شوند و حرکت آن محدود شود. خشکی مفاصل در هنگام صبح نیز رایج است. این بیماری معمولا مزمن بوده و اگر بدون درمان رها شود در دراز مدت التهاب ناشی از رماتیسم مفصلی می‌تواند به مفاصل آسیب برساند و موجب تخریب مفصل شود.

روماتیسم مفصلی و به خصوص روماتیسم زانو در زنان درصد شیوع بالاتری دارد و زنان سه برابر بیش از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. رماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) معمولاً بین ۳۵ تا ۶۰ سالگی بروز می‌کند. در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی به بافت‌های خود حمله می‌کند. بیماری روماتیسم مفصلی موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود.

علت روماتیسم مفصلی مشخص نیست. این علت به ترکیبی از عامل‌های هورمونی یا محیطی و ارثی یا میان‌سالی بیشتر است.

علت رماتیسم مفصلی و چگونگی شکل گیری آن در بدن افراد

علت روماتیسم مفصلی حمله کردن سیستم ایمنی به لایه داخلی غشاء مفصل(لایه غشاهای پیرامون مفصل) است. نقش معمول سیستم ایمنی بدن حفاظت از ما در برابر عفونت‌ها می‌باشد.

با وجود این، زمانی که فرد دچار بیماری خود ایمنی می‌شود، سیستم ایمنی به جای حمله به عوامل خارجی مثل عفونت، به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند و در نتیجه باعث ایجاد التهاب و آسیب به مفاصل می‌شود.

تورم، زمانی رخ می‌دهد که مفصل در واکنش به التهاب، مقدار زیادی مایع سنوویال تولید می‌کند. گاهی اوقات سایر بخش‌های بدن مثل ریه و چشم تحت تأثیر قرارمی‌گیرند. التهاب حاصله، غشاء سینوویال را ضخیم می‌کند و در نهایت غضروف و استخوان درون مفصل را از بین می‌برد.

تاندون‌ها و رباط‌های (لیگامان‌ها) نگهدارنده مفاصل در کنار یکدیگر، ضعیف و کشیده می‌شوند و به تدریج مفصل شکل طبیعی و نظم خود را از دست می‌دهد.

عوامل‌ افزایش دهنده‌ احتمال ابتلا به رماتیسم مفصلی

جنسیت: روماتیسم مفصلی در زنان شایع تر از مردان می‌باشد.
سن: روماتیسم مفصلی در همه سنین می‌تواند رخ دهد، اما عموماً در سنین ۳۵ تا ۶۰ سالگی بروز می‌یابد.
سابقه خانوادگی: در صورت ابتلای یکی از افراد خانواده به آرتریت روماتوئید، احتمال ابتلای دیگر اعضای خانواده هم افزایش می‌یابد.

علائم روماتیسم مفصلی

تورم، درد، حرارت در مفاصل. معمولاً مفاصل کوچک‌تر دست‌ها یا پاها تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
سفتی و خشکی صبحگاهی که بیش از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد (یا در صورت استراحت در طول روز، خشکی مفصل بروز می‌یابد که بیش از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد).
کاهش دامنه حرکتی مفصل و قدرت عضله
ضعف و خستگی مزمن
احساس غیر طبیعی مانند سوزش یا تیر کشیدن
اشکال در خواب به خاطر وجود درد
ضعف عضلات
علائمی شبیه آنفولانزا، مثل احساس داغی و تعریق
سر درد
گردن درد
کاهش اشتها
تب

آرتریت روماتوئید در نوجوانان

آرتریت روماتوئید در نوجوانان نوعی بسیار نادر از این اختلال است. مانند آرتریت روماتوئید بزرگسالان این اختلال نیز باعث التهاب مفاصل ، سفتی و آسیب میشود. همچنین میتواند در رشد نوجوان خلل ایجاد کند. آرتریت روماتوئید نوجوانان با نام آرتریت ایدیوپاتیک نیز شناخته میشود که ایدیوپاتیک به معنای نا شناخته است.

روش های تسخیص بیماری آرتریت روماتوئید

تست anti-CCP: در این آزمایش یک نوع اتوآنتی بادی موسوم به anti-CCP مورد بررسی قرار می‌گیرد که در بدن ۶۰ تا ۸۰ درصد از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مشاهده می‌شود.
تست ANA: دراین آزمایش سطح بالای آنتی‌بادی‌های ضد هسته (ANA) مورد بررسی قرار می گیرد. ANA ترکیب‌هایی هستند که می‌توانند به هسته سلول حمله کند و آن را از بین ببرند.
تست پروتئین واکنشی سی (CRP): در این آزمایش وجود CRP که کبد در واکنش به التهاب در بدن تولید می‌کند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. وجود پروتئین واکنشی سی نشان‌دهنده التهاب در هر نقطه از بدن است اما برخی از مشکلات پزشکی از قبیل چاقی و عفونت نیز می‌توانند CRP در خون را افزایش دهند.
سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR): این آزمایش حدود یک ساعت طول می‌کشد و در آن سرعت ته‌نشین شدن گلبول‌های قرمز نمونه خون گرفته شده از بیمار در لوله آزمایش مورد ارزیابی قرار می گیرد. بالا بودن سرعت رسوب گلبول قرمز نشانه وجود التهاب در بدن است.
فاکتور روماتوئید (RF): دراین آزمایش سطح RF که همچون آنتی بادی در مقابل با گاما گلوبولین در خون عمل می‌کند، ارزیابی می‌شود. مثبت بودن آزمایش RF می تواند نشان‌دهنده خطر ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئید باشد.
اوریک اسید: اوریک اسید فراورده زائدی است که میزان آن در افراد مبتلا به نقرس (نوع دیگری از آرتریت التهابی) بالاست. همچنین وجود میزان بالایی از این ماده می‌تواند نشانه خطر ابتلا به عارضه آرتریت روماتوئید باشد.

درمان روماتیسم مفصلی با فیزیوتراپی چگونه است؟

یکی از راهکارها برای کمک به کاهش درد و خشکی مفاصل استفاده از روش‌های فیزیوتراپی است، روش‌های درمان روماتیسم مفصلی در فیزیوتراپی شامل استفاده از الکتروتراپی برای کاهش درد و التهاب، ماساژ، اولتراسوند، نرمش و حرکات کششی، تمرینات تقویتی مفاصل و … می‌باشد.

هدف از انجام فیزیوتراپی، کاهش درد، افزایش انعطاف‌پذیری، قدرت و حرکت مفصل برای جلوگیری از خشکی و تغییر شکل مفاصل و همچنین ضعف عضلات می‌باشد. درمان فیزیوتراپی نه تنها از بروز مجدد درد جلوگیری می‌کند، بلکه وضعیت سلامت عمومی را نیز بهبود می‌بخشد. همچنین علاوه بر فیزیوتراپی مصرف دارو و مکمل، ورزش برای تقویت عضلات اطراف مفاصل، و در برخی از افراد نیاز به جراحی باشد. همچنینی برخی از افراد مبتلا به این بیماری با استفاده از ماساژ درمانی ، طب سوزنی درد آنها تسکین می یابد.