هر سال 19 نوامبر مصادف با 28 آبان، روز جهانی مرد است. در این روز، جهان ارزش مثبتی را که مردان برای جهان، خانوادهها و جوامع خود به ارمغان می آورند، جشن می گیرد. ما الگوهای مثبت را برجسته می کنیم و آگاهی از رفاه مردان را افزایش می دهیم. یکی از شش رکن روز جهانی مرد، بهبود روابط جنسیتی و ترویج برابری جنسیتی نه تنها برای مردان بلکه برای زنان نیز هست. در این راستا شعار این روز در سال 2021، روابط بهتر بین مردان و زنان است.
به طور کلی ماه نوامبر، ماه آگاهی از سلامت مردان نیز هست، که به نام موامبر شناخته میشود. این ماه بهانهای است تا مردان بیشتر به سلامت خود اهمیت بدهند و بیشتر راجع به بیماریها و شرایط خود صحبت کنند.
در این مقاله قصد داریم تا در مورد بیماریها و شرایط پزشکی صحبت کنیم که در مردان شایعتر است و آنها را بیشتر درگیر میکند.
کدام بیماریها در مردان بیشتر اتفاق میافتد؟
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) فقط زنان را تحت تاثیر قرار میدهد. سرطان پروستات نیز فقط مردان را مبتلا میکند.
برای همه بیماریهای دیگری که میتوانند افراد هر دو جنس را تحت تأثیر قرار دهند، مهم است که متوجه شویم برخی از بیماریها میتوانند وابسته به جنسیت باشند، به این معنی که میزان وقوع در یک جنس نسبت به جنس دیگر شایعتر است. دانستن اینکه شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برخی بیماریها هستید، میتواند به محافظت از سلامت شما کمک کند.
برخی از شایع ترین شرایطی که مردان را بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار میدهد، شامل موارد زیر است:
1. آنوریسم آئورت شکمی (AAA):
AAA بزرگ شدن غیرطبیعی بخش شکمی آئورت است که از قلب شما از مرکز قفسه سینه و شکم شما عبور میکند.
آئورت به عنوان بزرگترین رگ خونی ، خون را به بدن میرساند. به طور معمول، قطر آئورت شکمی حدود 2 سانتی متر است، در حالی که در این بماری 1.5 برابر آن یا حداقل 3 سانتی متر است. با گذشت زمان، AAA میتواند پاره یا ترکیده شود و عوارض تهدید کننده زندگی ایجاد کند.
مردان 4 تا 15 برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به AAA هستند. تحقیق در مورد اینکه چرا موارد کمتری از AAA در زنان دیده میشود، همچنان ادامه دارد. یک فرضیه این است که ممکن است یک اثر محافظتی استروژن بر روی سلولهای خاصی که دیواره آئورت را میسازند، وجود داشته باشد.
2. نقرس در مردان:
نقرس که بیشتر با مفاصل متورم و دردناک مشخص میشود، بیشتر در مردان تشخیص داده شده است. این شاید به ژنتیک و رژیم غذایی مربوط باشد. این بیماری با مصرف بیشتر الکل، صدف و گوشت اندام مرتبط است. عوامل خطر اضافی عبارتند از کم کاری تیروئید، چاقی، ژنتیک و سن و بیشترین نقرسها در سن 75 سالگی رخ میدهد.
نقرس که به عنوان رسوب کریستالی اسید اوریک در مفصل شناخته میشود، شکل رایج و پیچیدهای از آرتریت است. به آن به عنوان شکری فکر کنید که در ته لیوان چای سرد شما مینشیند. اگر شکر بیش از حد باشد، به پایین فرو میرود و همانجا مینشیند. حالا شکر را با اسید اوریک و لیوان را با مفاصل خود جایگزین کنید.
3. ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV):
تخمین زده میشود که 1.1 میلیون نفر در سن 13 سال یا بیشتر با HIV در ایالات متحده زندگی میکنند که 76٪ از این افراد مرد هستند. HIV از طریق تماس جنسی و مصرف مواد مخدر تزریقی منتقل میشود. عفونت های مقاربتی (STIs) نیز میتواند احتمال ابتلا به HIV را افزایش دهد.
4. سنگ کلیه:
سنگهای کلیه معمولاً تا زمانی که در کلیه حرکت نکنند یا به حالب منتقل نشوند بدون علامت هستند. این سنگها در مردان بیشتر از زنان ایجاد میشوند. ممکن است کمآبی و رژیم غذایی عامل این نابرابری باشند.
رژیم غذایی سرشار از پروتئین و نمک باعث ایجاد سنگ کلیه میشود و مردان تمایل بیشتری به مصرف هر دو دارند. علاوه بر این، کم آبی بدن نقش مهمی در تشکیل سنگ کلیه دارد. از لحاظ تاریخی، مردان بیشتری در خارج از منزل با کار، دو و میدانی و در باشگاه فعال هستند. اگر آنها هیدراته نشوند، این نیز میتواند یک عامل موثر باشد.
5. سرطان ریه در مردان:
دلایلی که باعث میشود مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه باشند، کاملا شناخته شده نیستند.
اگر به خطر ابتلا به سرطان ریه در طول زندگی نگاه کنید، چه افراد سیگاری و چه غیرسیگاری، مردان 1 در 15 شانس ابتلا به این بیماری را دارند، در حالی که زنان 1 در 17 شانس دارند. گزارش های بیشتری از مصرف دخانیات در میان مردان وجود دارد و 80 تا 90 درصد موارد سرطان ریه در افرادی با سابقه مصرف سیگارایجاد میشود.
مردان به دلیل برخی شرایط شغلی و محیطی، بیشتر در معرض آزبست، دود اگزوز گازوئیل، رادون و اورانیوم قرار دارند و این عوامل میتوانند باعث سرطان ریه شوند.
6. بیماری پارکینسون (PD):
پارکینسون، یک اختلال عصبی پیشرونده است که بر حرکت تأثیر میگذارد. PD ناشی از تجزیه تدریجی نورونهای مغز است که سپس سطح دوپامین را کاهش میدهد. تحقیقات نشان داده است که سطوح پایینتر دوپامین باعث فعالیت غیرطبیعی مغز و نهایتا منجر به علائم PD میشود. افراد مبتلا به PD ممکن است لرزش، حرکت کند، اختلال در وضعیت بدنی، از دست دادن حرکات خودکار، تغییرات گفتار، سفتی اندام و مشکلات تعادل را تجربه کنند.
اگرچه تنها حدس و گمان است، زنان ممکن است به دلیل پتانسیل استروژن که از بدن محافظت میکند به پارکینسون مبتلا نشوند.
نظریه دیگری به فاکتورهای ژنتیکی مرتبط با کروموزوم X اشاره دارد که از این میان زنان دارای دو و مردان دارای یکی هستند. بنابراین زنان ممکن است نسبتاً از شرایط خاصی محافظت شوند، زیرا اگر یک کروموزوم X حامل یک نسخه نابهینه از یک ژن باشد، کروموزوم X دیگر میتواند آن را جبران کند.
7. سرطان پوست در مردان:
میزان ملانوما در مردان بالای 50 سال بیشترین افزایش را داشته است. ما به طور کامل دلایل این امر، از جمله تفاوتهای احتمالی در بیولوژی مرد و زن را درک نمیکنیم. اما احتمالا به دلیل آن که زنان تمایل دارند رفتار محافظتی در برابر آفتاب داشته باشند و زودتر برای معاینات سالانه غربالگری سرطان پوست به متخصص پوست مراجعه کنند، کمتر به این نوع سرطان مبتلا میشوند.
چگونه میتوان از بروز این بیماریها پیشگیری کرد؟
مردان باید بر نیازهای مراقبت بهداشتی خود مسلط شوند.اغلب، مردان در زندگی خود آن میزان که لازم است به پزشک مراجعه نمیکنند. با این حال، وقتی نوبت به برخی از این شرایط میرسد، مردان باید به دنبال پزشک خود باشند و غربالگری شوند.
دیگر شرایطی که مردان را بیشتر درگیر میکند
شرایط دیگری نیز هست که در مردان شیوع بیشتری دارد. شرایطی مانند:
- مردان بیشتر از زنان به موارد جدی کووید-19 مبتلا میشوند، اگرچه دلیل آن مشخص نیست. ممکن است به این دلیل باشد که مردان بیشتر احتمال دارد مشکلات سلامتی مانند فشار خون بالا، دیابت و بیماری قلبی داشته باشند که احتمال علائم شدید COVID-19 را افزایش میدهد. احتمال دارد زنان به لطف استروژن، سیستم ایمنی قوی تری نسبت به مردان داشته باشند.
- آقایان با افزایش سن به مراتب بیشتر از زنان در معرض ریزش مو هستند. حدود 40 درصد از زنان تارهای نازک یا ریزش مو خواهند داشت، اما 85 درصد از مردان در سن 50 سالگی دچار این شرایط خواهند شد. به این حالت خط موی عقب رفته می گویند. همچنین ممکن است روی تاج سرشان یک لکه طاسی ایجاد شود.
- پسران چهار برابر بیشتر از دختران در معرض ابتلا به اوتیسم هستند. چرایی این موضوع هنوز ناشناخته مانده است.
- در حالی که زنان بیشتر در معرض اضطراب یا افسردگی هستند، مردان تمایل به سوء مصرف مواد یا اختلالات ضد اجتماعی دارند. مردان بیشتر احتمال دارد احساسات را بیرونی کنند، که منجر به رفتارهای پرخاشگرانه، تکانشی، اجباری و ناسازگار می شود.
- اقدام به خودکشی در میان مردان، شایعتر از زنان است، اگرچه تفکرات و تمایل به خودکشی در زنان بیشتر است.
- وابستگی به الکل و مواد مخدر، در آقایان بیشتر از زنان اتفاق میافتد.