بیماری التهاب روده یا IBD به گروهی از بیماریها گفته میشود که سبب التهاب جدار روده بزرگ و روده باریک میگردند. در این بیماری به دلایل مختلف، رودهها دچار التهاب میشوند. این بیماری گاهی در طول زمان شدید شده و یا بهبود مییابد. گاهی هم این بیماری مدتی خاموش میماند. عفونت روده کوچک، بزرگ، و یا هر دو، در اثر یکی از سه عامل ویروس، باکتری و یا انگل بهوجود میآید.
عوامل موثر در ایجاد بیماری التهاب روده
- سیگار و مصرف دخانیات
- سن، که عمدتا در سنین زیر 35 سال شاهد بروز علائمی از این بیماری خواهیم بود
- سابقه خانوادگی
- نژاد. این بیماری بیشتر در سفیدپوستان ظاهر می گردد.
علائم التهاب روده ای یا نشانه های
- گرفتگی و درد عضلات شکم یکی از رایجترین نشانه های التهاب روده است
- اسهال که گاهی اسهال خونآلود است نیز میتواند از علائم التهاب روده باشد
- احساس نیاز فوری شدید برای دفع، نشانه التهاب روده ای است
- حرکات دردناک و دشوار روده ممکن است نشانه IBD باشد
- وجود چرک یا موکوس (مخاط) در مدفوع نیز از نشانه های IBD است
- تهوع و استفراغ در مواردی به بیماری التهابی روده اشاره میکند اما ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد
- تب و خستگی در بیماری التهابی روده مشاهده میشود
- عرق شبانه نیز از نشانه های التهاب روده ای است
- کاهش وزن در بعضی موارد از نشانه های بیماری التهابی روده است
- کم شدن اشتها ممکن است از علائم التهاب روده ای باشد
بیماری التهابی روده می تواتند علائمی غیر مرتبط با دستگاه گوارش داشته باشند از جمله:
- درد مفصل
- کاهش مقاومت استخوان
- کاهش قدرت استخوان یک عارضه شایع در افراد مبتلا به IBD است. که سالمندان را در معرض خطر افزایش شکستگی استخوان قرار می دهد.
استرس عاملی مهم در التهاب روده
یکی از عوامل مهم در تشدید علائم التهاب روده، استرس است. برخی از منابع از استرس به عنوان اصلیترین علت التهاب روده نام میبرند ولی در هر صورت استرس میتواند در تشدید آن بسیار موثر باشد. به این دلیل به بیماران توصیه میشود با انجام ورزشهای مفرح و سرگرمیهای شاد موجب کاهش استرس و در نتیجه بهبود علائم التهاب روده شوند.
چگونگی درگیری زنان با بیماری التهاب روده
بیماری ورم روده به اشکال خاصی زنان را درگیر میکند و میتواند باعث بروز موارد زیر شود:
- در زنانی که دچار ورم روده هستند احتمال آن که دچار علائم و نشانههای پیش از قاعدگی از قبیل سردرد و درد حاصل از پریود شوند وجود دارد. اسهال، درد شکمی و سایر علائم و نشانههای ورم روده میتواند قبل و در دوران پریود بدتر شود.
- ریسک بروز کم خونی ناشی از فقر آهن در زنانی که دچار ورم روده هستند در مقایسه با زنانی که این اختلال در آن وجود ندارد بیشتر است. اگر شما دچار بیماری روده هستید بدن نمیتواند به خوبی به جذب آهن بپردازد و ریسک بروز خونریزی در دستگاه گوارش افزایش خواهد یافت.
- در هنگام شعله ور شدن علائم و نشانههای بیماری ورم روده شما برای باردار شدن دچار مشکل خواهید شد.
چگونگی تشخیص التهاب روده
- آزمایش خون
- آزمایش مدفوع
- آندوسکوپی
پیشگیری از بیماری التهاب روده
- داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل
- ورزش و فعالیت بدنی
- کنار گداشتن سیگار و دخانیات
حفظ سلامت روده
- نیاز به دستشویی رفتنتان را سرکوب نکنید: اگر به طور منظم نیاز به مدفوع کردنتان را سرکوب کنید، مواد زائد زمان بیشتری می مانند و باعث کمبود شدید آب و تشکیل مدفوع سخت می شوند.
- آب و یا غذای غنی از آب بخورید: آب، به انتقال مواد زائد کمک می کند. دریافت ناکافی آب می تواند باعث ایجاد مدفوعی سفت شود که می تواند باعث یبوست شود. ضرورتاً به این معنی است که شما باید روزانه چند لیوان آب بنوشید.غذاهای غنی از فیبر را به طور مرتب بخورید. فیبر بخش عمده ای از مواد زائد را در طول روده بزرگ شما حرکت می دهد و این بخش برای توانایی کولون برای تبدیل مواد زائد به مدفوع ضروری است.
- میزان ویتامین D شما کافی باشد: ویتامین D به طور قابل توجهی ریسک رشد انواع سرطان ها از جمله سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.زمانی که نمی توانید در معرض نور آفتاب قرار بگیرید، به دنبال تضمین وضعیت ویتامین D مناسب با خوردن غذاهای سالم که شامل ویتامین D، مانند سالمون های وحشی و روغن ماهی قزل آلا با کیفیت بالا هستند، باشید.
- مصرف کافی چربی های سالم: همه سلول های شما، از جمله روده بزرگ و سیستم عصبی، نیاز به اسیدهای چرب و کلسترول سالم دارند. اگر نباشند، حرکت در طول روده دچار استهلاک می شود. غذاهای سالم که غنی از چربی های سالم هستند، عبارتند از:آووکادو، تخم مرغ، زیتون، روغن زیتون، روغن نارگیل، نارگیل، آجیل، دانه خام، و ماهی آب سرد.
درمان التهاب روده
درمان IBD در هر بیمار متفاوت است. بعضی از بیمار ها ممکن است به دارو نیاز داشته باشند ، که می توان از درمان های بیولوژیک و آنتی بیوتیک استفاده کرد. گاهی ممکن است در مواجهه با بیماری احساس درماندگی کنید، اما تغییر در شیوه زندگی و رژیم غذایی به کنترل علایم شما و طولانی شدن دوره های بهبودی تا عود دوباره بیماری کمک می کند مانند:
- 1- نوشیدن آب و مایعات
- 2- کنار گذاشتن مصرف فرآورده های لبنی
- 3- دوری از عوامل استرس زا
- 4- ورزش و فعالیت بدنی
- 5- ترک سیگار
- 6- عدم مصرف غذاهای حاوی فیبر، میوه و سبزیجات، چرا که این مواد باعث تشدید علائم می شوند.
- 7- مصرف ویتامین ها و مکمل های معدنی